De maand oktober is de maand van de geschiedenis en ook onze vereniging besteed hier aandacht aan.
Bij deze nogmaals aandacht, naar aanleiding van het bericht:
Twee wijnhandelaren in Ten Boer” van 10 september 2019.
We ontvingen een mail van Bert Holsteijn met diverse vragen.
Vragen over o.a. Reddingius & Bosma, Westersingel Groningen en diverse genealogische
vraagstukken. Hier wilde ik verder naar kijken.
Samen met de broers Holsteijn begonnen we te zoeken naar antwoorden,
het raadsel wie was Bosma nu eigenlijk is nu duidelijker geworden.
Wat gebeurde er in de de Westersingel. De geschiedenis van vruchtensap in
Groningen kwam in een ander daglicht te staan.
En hoe het verder ging met de familie Reddingius die in het mooie afgebroken huis aan de
Rijksweg Ten Boer woonden.
Wijn
In het bericht van 10 september 2019 lezen we de namen Reddingius & Bosma, wijnverkopers in Ten Boer en Groningen aan de Westersingel. Wie waren deze heren ?
Was deze advertentie het begin om in Groningen een zaak te beginnen ?
Reddingius & Bosma is Gerard Hendrik Reddingius 1851-1918 en/of zijn zoon Wibrandus Gerhardus 1876-1948 ?
Van G.H. Reddingius is bekend dat hij wijnhandelaar was in Ten Boer, het verhaal van zijn zoon komt verder in dit artikel aanbod.
Bosma bleef heel lang verborgen. Via Delpher kwamen we bij een advertentie in het NvhN, oktober 1898, bij J.A.R. Bosma Westersingel terecht.
In de archieven is maar één Bosma J.A.R. te vinden, 1872-1948. Jan Antonie Reinders, zoon van M.J. Bosma, burgemeester van Ruinerwold.
Uit het Groninger Archief:
De advertenties van de heren Reddingius & Bosma, Groningen vinden we in de jaren 1897 t/m december 1898. In de maanden voor de inhuldiging van koningin Wilhelmina werd er veelvuldig geadverteerd voor het feest van 6 september 1898 met een speciaal etiket.
Behalve wijn hadden de heren ook andere producten in flessen;
Hoe ging het verder met de Reddingius & Bosma ?
Jan Bosma ging in 1901 terug naar Ruinerwold en trouwde in 1906 met Ernestine, zie het onderschrift van de foto hier onder. Vader Bosma was burgemeester en Jan koos ook voor dit vak.
G.H. Reddingius, is in 1918 overleden in Ten Boer.
Vruchtensap en conserveren, een ander weg ?
Wibrandus Gerardus Reddingius, zoon van G.H. Reddingius.
In 1901 was er in Winschoten een tentoonstelling, de inzending (buiten het programma om) van W.G Reddingius kreeg een gouden medaille voor het conserveren van groenten en vruchten.
Vader en zoon Reddingius en Bosma ? , “onzen firmant en fabrikanten” vallen op in de advertentie. Bosma ging in maart 1901 uit Groningen weg.
Geschiedenis,
In Nederland begon men het eerst met de vruchten – wijnfabricage in het Noorden, in Groningen.Vermoedelijk waren onze oudste vruchtenwijnen bereid van aalbessen en frambozen. In enkele geschriftjes van omstreeks 1890 (5) vindt men mededelingen over appelwijn, tegenwoordig de belangrijkste vruchtenwijn voor de Nederlandse vruchten- wijnindustrie.
Van Groningen breidde de vruchten wijnindustrie zich verder over ons land uit.Dit gebeurde vooral door de grote activiteit en van Professor Sprenger toen hij omstreeks
1932 o p h e t L a b o r a t o r i u m v o o r T u i n b o u w p l a n t e n t e e l t t e W a g e n i n g e n b e g o n m e t d e wetenschappelijke bestudering van de vraagstukken betreffende de vruchtenwijn bereiding .De achtergrond hiervan was de Nederlandse Fruit teelt rendabel te maken.Op het titelblad van een boekje van Reddingius( 5) staat trouwens ook vermeld: „Vruchten wijnen oefen en als volksdranken een grooten in vloed uit ten voordeel ieder nationale welvaart”. Sprenger wist de industrie voor zijn onderzoekingen t e interesseren met als gevolg dat de fabricage van vruchtenwijnen op een hoger plan kwam te staan dan tot nu toe het geval was geweest.
Weg uit Ten Boer.
In advertenties uit die tijd, 1906-1919 komen we de naam W.G. Reddingius tegen in de stad Groningen. En dit onder verschillende namen.
Weg uit de stad Groningen.
Melk-zuivelfabriek De Punt.
Rond 1914-1915 stond de melk en zuivel fabriek leeg, in één van de advertenties is sprake van het koken met stoom. De melkfabriek had een pijp, zie foto. Misschien zat Reddingius met zijn fabriek hier in De Punt?
Huwelijk.
Vijf kinderen werden geboren in Den Haag, de eerste was Gerhard Henze op 9 mei 1921.
Weg uit het Noorden.
De familie Reddingius ging naar Den Haag om daar te wonen en werken.
Uit het tijdschrift Het Leven 1906-1941 / Spaarnestad photo.
Toneel.
Behalve de fabricatie van allerlei producten schreef W.G. Reddingius (Gzn. / G.hz.) ook nog toneelstukken en liederen.
“Wie brengt de pan terug”
No. 33 toneelfonds “De Noordstar”
Uitgevers J. Bakker 1912. F. Mulder 1935
Alles is rond dacht ik.
Maar…. in open archieven kwam ik een Koninklijke onderscheiding tegen:
Geen jaartal of andere informatie kwam ik tegen bij deze gegevens.
Voor en achternaam kloppen maar in de geboortedatum zit een klein verschil in 1876 en 1901.
Het antwoord van het hoe en waarom vond ik in de archieven, het zijn neven van elkaar, ze hebben dezelfde grootvader, Wibrandus Gerhardus Reddingius, zie hieronder,
De vaders waaronder de wijnhandelaar uit Ten Boer, Gerhardus Hendrik 1851-1918 en Nicolaas Henderikus Reddingius 1876 geboren Ten Boer, overleden 1940, waren broers van elkaar.
Google de naam Redson op uw computer en er gaat een wereld open.
noten:
–drie generaties Reddingius :
1 – Wibrandus Gerhardus, geboren te Emden 1823, overleden in Ten Boer. 1902. Hij was secretaris en ontvanger in Ten Boer.
2 -Gerhard ( Gerad ) Hendrik, geboren en overleden in Ten Boer, 1851-1918. Hij was wijnhandelaar.
3 -Wibrandus Gerhardus, geboren in Ten Boer 1876, overleden in Den Haag 1948. Hij was conservenfabrikant.
–uit het bevolkingsregister Ten Boer:
De woonmutaties van W.G. Reddingius, 1891 Groningen, is in 1892 niet leesbaar, 1905 Groningen,1909 Groningen, 1913 Den Haag, 1915 Voorburg en in 1916 Haren Gr.
Na het overlijden van haar man, G.H. Reddingius in 1918, ging Mw. Reddingius-Boerma ( Woltersum 1854 – Den Haag 1928 ) naar Haren Gr.
– J.A.R. Bosma en W.G.Reddingius zijn allebei in 1948 overleden. Wilhelmina was Koningin van Nederland in de periode 1890 -1948.
–Het pand Westersingel 8, is allang afgebroken, op huisnummer 10 kwam in 1953 een slijterij met de naam Gruno, van de familie Holsteijn.
bronnen:
Cor Klok, Delpher, Drents en het Groningers archief, beeldbank Groningen, open archief, S.Schroeder, beeldbank stichting historie van Ruinerwold, ir.R.E. Olthof, natuurplatform-drentsche-aa.nl, Spaanestad photo, archief van de kanselarij de Nederlandse Orden en ons eigen archief.
Dank aan de broers Bert & Harry Holsteijn voor de informatie en het meedenken over Reddingius & Bosma.
Ben benieuwd naar evt.verdere berichten van mijn grootvader Wibrandus G.Reddingius, overleden in `1948.Zijn zoon Gerard Menze Reddingius heeft het bedrijf voort gezet onder de naam N.V.Vesta, Delicia, eerst op de Marktstraat of weg te Den Haag en later te Wijchen, waar het bedrijf jaren later failliet is gegaan.
De naam van de slijterij voluit was: Gruno’s Westen.