TWEE WIJNHANDELAREN

IN TEN BOER

Soms zie je iets op een foto, of in de tekst die er bij staat wat prikkelt.

Wat weet je niet precies, een woordje in de tekst of er staat iets op de afbeelding wat niet klopt. Dit had ik ook bij deze foto, het waren de woorden “handelaar in drank en wijn” in Ten Boer, een z/w foto uit begin van de vorige eeuw.

Daar wilde ik meer van weten.

Je gaat dan zoeken en praten met mensen om achter het verhaal van die woorden te komen die bij de foto horen.

Het gaat om de geschiedenis van twee mannen.

Gerard Hendrik Reddingius  (1853-1918)

Hendrik Brouwer (1868-1908)

Herenhuizen aan de Rijksweg. Links zien we een gedeelte van het huis van Gerard Reddingius, handelaar in drank en wijn. Hij had tevens een boomgaard en bereidde vruchtensiroop. Daarnaast woonde Hendrik Brouwer, eveneens drank- en wijnhandelaar. Het derde huis werd bewoond door jonkheer Ludwig August Henri de Stiirler de Frienisberg, burgemeester van 1870 tot 1873 en daarna notaris tot 1908. Zijn dochter trouwde met mr. S. Triezenberg, burgemeester van 1906 tot 1913. In 1909 kwam notaris J. Koster, die onder het pseudoniem Costerus als kunstschiider bekendheid verwierf. Het onderschrift is misleidend: dit is niet de Stadsweg, maar de Rijksweg.

Hendrik Brouwer

Hendrik Brouwer is geboren in Wittewierum. (1868)

Het huwelijk van Hendrik was op 10 nov.1898 met Geessina v/d. Molen.

Uit het huwelijken Geessina en Hendrik heb ik 4 kinderen gevonden in het archief.

         1899 – 1944 Daniël ( Den Haag ) *

         1900 – 1995 Jantje ( Grijpskerk )

         1902 – 1986  Aafina ( Wirdum )

         1905 – 1963  Luitje ( Ten Boer )

Het is mij niet bekend tot wanneer zij dit gedaan heeft.

Het tweede huwelijk van Geessina vd. Molen was in 1922 in Ten Boer, met Menno Ritsema.

  

  

*Hij is overleden in Den Haag, op 11 april 1944, hij was toen ambtenaar, bij de rijksinspectie van de bevolkingsregistratie.

Gerard Hendrik Reddingius

Wijnhandelaar in het rijtje van beroepen als, burgemeesters en predikanten valt op.

Bij de familie Reddingius waren de beroepen uit het rijtje van toepassing.

Gerard Hendrik Reddingius was de wijnkooper.

Maar hij was o.a. ook verzekeringsagent en secretaris van de begrafenisvereniging Ten Boer.

Geboren 1851 in Ten Boer, zijn ouders, Wibrandus Gerhardus Reddingius en Kornelske Niehoff , vader was, secretaris / ontvanger in Ten Boer.

  

Gerard Hendrik trouwde in 1875 in Ten Boer met Jantje Boerma uit Woltersum.

Jantje en Gerard Hendrik kregen drie kinderen: 

                                  Wibrandus Gerhardus    1876 – 1948

                                  Hinderika Gesina            1878 – 1909

                                 Cornelia Engelina            1880 – 1889

Bij de geboorte van de eerste twee kinderen was het beroep van Gerard koopman, in de geboorteakte van het derde kind, staat als beroep vermeld, wijnkooper.

De eerste advertentie die ik via delpher tegen kwam, is uit 1896.

Was dit nu een advertentie van een wijnkoper?

Of kwam het idee van de verkoop van de alcoholvrije dranken weg uit het netwerk van de dames die achter Chr. Geh. Onth. Kostergang zaten ?

uit Noorderzucht 2013

De Droge Kroeg is in 1915 opgericht als opvolger van een eerder initiatief van Jonkvrouwe de Ranitz.

 “In een kleine portaalkamer van de tóén nog achterbuurtachtige nauwe Kostersgang heeft mevrouw Jongvr. De Ranitz het prachtige initiatief genomen, om een Zondagsschool en bijeenkomsten te stichten voor de bewoners der achterbuurten”.

De medewerkers die genoemd worden zijn alle van adel. Zo lokten de dames van der Hoop- van Slochteren op zaterdagmiddagen de jeugd van straat met mandoline-spel en gezang. Wat een tijden waren dat toen, probeer nu nog maar eens op deze wijze de jeugd ergens naar binnen te lokken. 

De werkzaamheden waren onder gebracht in de stichting “Het Chr. Geheel-Onthouders Gebouw”.

In 1898 kwam ik de eerste wijnadvertentie tegen.

Samen met Bosma had hij in Groningen een winkel, Westersingel.

De huizen aan de Westersinge1 anna 1900 huisvestten notabe1en en zaken van standing, zoals de meubelzaak van Huizinga, waar deftige Groningers zich door lieten inrichten en verhuizen. Aan dezelfde kant was ook de wijnhandel van Reddinga en Bosma gevestigd. Aan de overkant woonden de dames Van Lessen, wier vader een graanpakhuis had. Achter de Westersinge1 liep de Westerbinnensinge1, waaraan veel schippers en gepensioneerden woonden. Verder stond er een grote school en een bewaarschoo1, waar mejuffrouw Bakker de 1akens uitdee1de. 

Uit: Groningen in oude ansichten deel 1

Gerard Hendrik Reddingius is overleden op 14 maart 1918. De overlijdensakte is getekend door

zijn broer, Petrus Frederik Reddingius (1866-1950), secretaris Ten Boer

Na het overlijden van Gerard werd het huis en inboedel verkocht door de wed. Reddingius.

Hoe ging het nu verder?

Zoon, Webrandus Gerhardus (1876-1948), was voor 1918 al bezig met een limonade-en conservenfabriek bij De Punt, onder zijn eigen naam. In 1917 is het omgezet in een andere rechtsvorm en met de naam “FRUCTUS”

In 1948 is hij overleden in Den Haag, 72 jaar oud, conservenfabrikant van beroep.

Hoe het verder ging met de wijn en de winkel in Groningen en met Bosma weet ik niet.

Wat het consumptie van wijn in 1900 was, heb ik niet kunnen achterhalen. Wel die van 2014 , 20 liter en in 2016 25 liter per hoofd van de bevolking boven de 18 jaar.

De huizen van o.a. van de twee heren uit dit verhaal zijn afgebroken,

de Rijksweg werd verbreed en dit ging ten koste van……

“Een tijdlang heeft de weg als Rijksweg 41 het nummer N41 gehad. Rijksweg 41 was oorspronkelijk geheel langs het Damsterdiep gesitueerd. Vanaf eind jaren 1930 is de weg vanuit Groningen verbreed, waarvoor een behoorlijk aantal gebouwen in Oosterhoogebrug, Ruischerbrug, Garmerwolde en Ten Boer zijn gesloopt en vervangen door nieuwbouw. In de jaren 1950 is deze verbreding doorgezet ten ……”

Bronnen: delpher, openarchief, Groninger archief, Ten Boer in oude ansichten deel 1, en Groningen in oude ansichten deel 1

Het pand in de Kostersgang in Groningen had in 1896 al een sociale functie, nu in 2019 nog steeds. Het Leger des Heils heeft hierin een opvanghuis gevestigd.

Ten Boer, sept. 2019.

Albertus Groeninga