Arbeitseinsatz, Organisation Todt en dwangarbeid in het Stadspark Groningen.
Op 18 november 1944 werd Gerrit Spaans, 27 jaar oud, bij de HBS op de Helper Brink in Groningen gefusilleerd. In de HBS was tijdens de oorlog het kantoor van de Organisation Todt gevestigd. Deze organisatie verplichtte alle Nederlandse mannen om mee te helpen aan de aanleg van een verdedigingswerken. Vooral in het Stadspark en in Haren werd flink gegraven door duizenden dwangarbeiders.
Spaans was als dwangarbeider aangesteld als voorman bij de graafwerkzaamheden in het Stadspark. Twee van zijn mannen waren vertrokken, maar werden nabij Peize gearresteerd door de Landwacht. Spaans, nog onwetend van hun arrestatie, probeerde dit voor de Duitsers te verdoezelen.
Spaans werd als afschrikwekkend voorbeeld gebruikt. Na te zijn mishandeld in de kelder van de HBS, werd hij op straat gefusilleerd. Zijn lichaam werd op de hoek van de Helper Brink en de Coendersweg gelegd.
Bij het lichaam werd een bord geplaatst met de tekst ‘Ik heb geweigerd graafwerk te verrichten’. De gemeentepolitie kreeg pas de dag erop toestemming om het lichaam weg te halen.
Gerrit Spaans liet twee jonge kinderen na. Zijn vrouw Geesina Hoeksema was hoogzwanger.
bron: de verhalen van Groningen)
bron: Beeldbank Groningen, Stadsparkbuurt. Nrd.Ned. persfotoburau Folkers.
Lijst, voormalig gemeente Ten Boer, Rode Kruis / Nat. Archief, blz. 3.
1. Veldmann / Felsmann Hendrik, 7 juni 1901. Hij is geboren in Garmerwolde met de achternaam, Veldman. In 1934 trouwde hij met Maria Seggers, 1903 – 1972. Hendrik Veldman is in 1988 overleden.
2. Floetz / Ploetz / Ploeg van de / der Dirk, 21 mei 1914. Hij is geboren in Ten Boer met de achternaam, van der Ploeg. Verdere gegeven ontbreken.
3. Hanseveld / Ganseveld Lourens, 21 juni 1918. Hij is geboren in Garmerwolde met de naam, Louwrens Ganzeveld. Verdere gegevens zijn niet openbaar, Louwrens Ganzeveld is in 1999 overleden.
4. en 5. Gennep van Harm en Jan, verdere gegevens ontbreken. Waren het broers ?
6. Grasdijk Jan Klaas, 1 maart 1915. Hij is geboren in Garmerwolde. In 1939 trouwde hij met Trijntje Marrink 1919 – ? Jan Klaas Grasdijk is in 2008 overleden.
7. Haak Klaas, 1 maart 1924. Verdere gegevens ontbreken.
8. Harringa Jann, 3 maart 1920. Verdere gegevens ontbreken.
9. Heersema / Heerema Pieter, 28 maart 1913. Verdere gegevens ontbreken.
10. Heersema Siebeltja / Siebeltje, 1 februari 1917. Zij is geboren in Lellens met de voornaam Siebeltje, In 1937 trouwde zij met Petrus Johannes Mekkes, 1919 – ? Siebeltje Heersema is in 2005 overleden.
