Menu Sluiten

Luchtfoto’s van de voormalige gemeente Ten Boer.

Terug in de tijd.

Het was een unieke vondst in 2018 toen het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) de allereerste Nederlandse luchtfoto’s ontdekte in hun eigen archief. Maar wat stond er precies op? Twee jaar is er gepuzzeld. De mooiste foto’s staan nu in het boek ‘Nederland uit de lucht geschoten’.

Nederland uit de lucht geschoten – Judith Moortgat – Isbn 9789024430222 – 400 pagina’s – € 45

De unieke foto’s zijn ruim een eeuw geleden gemaakt door de toenmalige Fototechnische Dienst Luchtvaartafdeeling. In 1916 steeg voor het eerst een Farman hf22 op vanaf vliegbasis Soesterberg om Nederland van boven in kaart te brengen. Dat was geen benijdenswaardige klus voor fotograaf J.H. Sar. Terwijl het toestel met zo’n 80 kilometer per uur rondvloog, moest Sar rechtop staan in de vliegtuigcabine en overboord hangen om vogelvluchtopnames te kunnen maken. 

Helse klus

Vooral ’s winters bleek dat een hels karwei. Zelfs een leren pantalon, met wol gevoerde overschoenen tot aan de knie, een leren jas, bivakmuts, valhelm en handschoenen hielden de waarnemers dan maar moeilijk warm. Het wisselvallige weer in Nederland was sowieso vaak spelbreker. In die tijd waren er maar twintig dagen in het jaar dat het helder genoeg was om scherpe opnames te kunnen maken.

bron: fotocollectie NIMH

De eerste foto’s werden gemaakt met een apparaat dat het Nederlandse leger letterlijk in de schoot kreeg geworpen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog maakte op 8 augustus 1915 een Duits verkenningsvliegtuig een noodlanding bij Venlo. In het toestel zat nog een goed werkende luchtcamera. Dat bracht het Nederlandse leger op ideeën en een jaar later vlogen ze met dit apparaat over Nederland. ( bron: destentot / Raymond Boere )

Fototechnische dienst van de LVA
Het was voor commandant Henk Walaardt Sacré vanaf 1913 pionieren op vliegkamp Soesterberg. De start begon met een lege vliegheide en één gehuurd vliegtuig. Hetzelfde jaar kwamen wel de eerste drie Farman vliegtuigen en konden de verkenningen beginnen. De vliegtuigen en fotografie waren nog in een beginfase van ontwikkeling. Waarnemer en fotograaf Sar startte met een vliegenier in een Farman.

2157 009741 Waarnemer en fotograaf Sar zit hier achter vliegenier Koppen in een Farman

Waarnemer/fotograaf Sar zit achter vliegenier Koppen in een Farman.

Sar zou 25 jaar leiding geven aan de Fototechnische dienst. Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog bracht versnelling in de technische ontwikkeling, maar met name in de oorlogvoerende landen. De fototechnische dienst van de Luchtvaart Afdeling op Soesterberg startte met eenvoudige camera’s en met een donkere kamer die was ingericht in een transportkrat waarin de Farman vliegtuigen waren afgeleverd. De ontwikkeling van de fotografie kreeg een sterke impuls doordat gestrande vliegtuigen werden geïnterneerd in het neutrale Nederland. Dit leverde behalve nieuwe vliegtuigen ook inzicht in de gebruikte wapens en camera’s. ( bron: oud-Utrecht )

Het heden.

De historische vereniging Ten Boer (CHVTB) heeft dit jaar aan Jur Wietsema de opdracht gegeven, om onze voormalige gemeente van bovenaf vast te leggen, met behulp van een drone. Het resultaat hiervan staat inmiddels op deze site onder de kop Luchtfoto’s Ten Boer e.o.

De gemeente Ten Boer bestond uit de dorpen: Garmerwolde, Lellens, Sint Annen, Ten Post, Thesinge, Winneweer, Wittewierum en Woltersum.

De buurtschappen: Achter-Thesinge, Boltklap, Bouwerschap, Bovenrijge, Dijkshorn en Kröddeburen.

Een voorafje.

Achter-Thesinge.

bron: chvtb / Jur Wiersema 2021

Bouwerschap.

bron: chvtb / Jur Wiersema 2021

Ten Boer.

bron: vrouger, foto omstreeks 1955
bron: chvtb / Jur Wiersema 2021

bronnen:

vrouger, oud-Utrecht, destentot, nimh en het fotoarchief van chvtb.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Het modereren van reacties is ingeschakeld. Het kan even duren voordat je reactie wordt weergegeven.