De oudste kaart is groter dan dat we dachten, met meer informatie maar dit roept ook weer de nodige vragen op.
Eerst de hele kaart en dan in gedeelten met meer uitleg.
Gedeelte aan de linkerkant.
Bekende namen uit deze tekst zijn:
W. Wichers en Jan Lienderts, zie eerder berichten van 13 en 16 mei jl.
Onbekende naam, A. Verburgh.
Ik denk dat hij de tekenaar van deze kaart was.
Roede.
De roede (ook: roe) is een oude oppervlaktemaat en een oude lengtemaat , die van plaats tot plaats verschilde. Een vierkante roede wordt gevormd door een vierkant oppervlak met een lengte en een breedte van een strekkende roede.
Oppervlaktemaat:
- Amsterdamse roede = 13,52 m²
- Bossche roede = 33,1 m²
- Bredase roede is 32,26 m²
- Groningse roede is 16,72 m²
- Hondbosse roede is 11,71 m²
- Rijnlandse roede is 14,19 m²
- bron: wikipedia.
Lengtemaat:
- Amsterdamse roede (= 13 voet) is 3,68 m
- Blooise roede (= 12 voet) is 3,612 m
- Bosche roede (= 20 voet) is 5,75 m
- Gooise roede (= 12 voet) is 3,495 m
- Groningse roede is 4,116 m (een roede bestond uit een aantal voeten, variërend van 7 tot 21)
- Hondsbosse en Rijpse roede is 3,42 m
- Maarstrichtse roede (= 20 voet) is 5,75 m
- Puttense roede (= 14 voet) is 4,056 m
- Rijnlandse roede (= 12 voet) is 3,767 m
- Schouwse roede (= 12 voet) is 3,729 m
boute = bouwland, adidem = hetzelfde, melk-valde (vaalde) =
“een afgesloten plek in het land voor het melken van koeien en schapen, soms overdekt”, aldus K. ter Laan, Nieuw Gronings Woordenboek (2e druk, Groningen 1952) p. 528; gezien de kleine omvang van driekwart gras moet het dit wel zijn.
groen = grasland.
Aan de bovenkant van de kaart. (van links naar rechts)
Linkerkant, schuin geschreven.
” kerk van Garmerwolde eig.. Sibold Jans gebruiker ”
Verder geen gegevens gevonden van deze Jans.
Rechtsonder.
Jantjen Hindrix.
Gevonden in Lidmaten Ten Boer:
bij de Bolte / aan de Bolte,
1766 Jantien Hindriks vrouw van Sijbrand Willems.
1783 Jantje Hindriks, wed. van Sibrand Willems, bij de Bolt-till.
Boerderijenboek gemeente Ten Boer en Overschild blz. 156.
Uit Lidmaten Woltersum: 1694 Sijbolt Haijes wedeman tot Woltersum.
Overleden in 1720 te Woltersum.
Waarom deze kaart ?
Op 15 november 1770 werd er land verkocht door de Staten van Stad Groningen en Ommelanden. Er was een hermeting in het jaar 1744 en de kaart is hier het resultaat van.
Koopakte.
In deze jaren gaat de provincie over tot verkoop van veel kloostergoederen. Zo wordt in 1771 te koop aangeboden: ” 85 1/4 grasen behuisde landen soo Jan Hovingh en vrouw gebruicken ’s jaars voor 217 gld 10 st, waaronder behuist heem soo Leendert Jans en vrouw gebruicken ’s jaars voor 19 gulden”
Kopers worden: “de heer secretaris R.B. Gackinga en mevr. A. Trip” voor een koopsom van f. 7.400,- -. De beklemming wordt geconstitueerd op 6 mei 1777.