DE EERSTE

We weten allemaal wat onze eerste auto was, die van mij een Volvo 

PV 544 “ kattenrug “ uit het jaar 1963.

Maar wie had nu de eerste auto in de

gemeente Ten Boer ?

Deze vraag laat zich moeilijk te beantwoorden, bij het inlezen over dit onderwerp kwam ik er achter  dat de kentekens die vanaf 1906-1950 door de provincie Groningen werden afgegeven zowel voor 

een motorfiets dan wel voor een auto.

Toen de eerste auto’s en motorfietsen op de Nederlandse wegen kwamen was er geen beleid.

Geen borden , geen files , geen rotonde , geen …..

Aan het eind van de negentiende eeuw begon de overheid zich te bemoeien met het rijden van deze voertuigen op de  wegen.

Voor het rijden op Rijkswegen moest je een kenteken hebben en een vergunning.

Op de wegen van de provincie had je  een  andere vergunning nodig en op de  gemeentewegen waren er  weer andere papieren nodig.

Nummer 1, 2 en 3 van de Rijksnummerbewijzen voor 1906 waren voor de Groningers familie, W.A. en J. van Dam te Helpman.

Aan deze papiermassa kwam in 1906 een eind, de kentekenregistratie

kwam bij de provincie te liggen. 

Elke provincie ( Groningen had de A ) kreeg een lettercode gevolgd door vier cijfers.

Nummer A1 was voor Jhr. mr. W.Alberda van Eikenstein te Groningen.

In Groningen is het nummer A 13 nooit uitgegeven, bij de afgifte van de 

Rijksnummerbewijzen voor 1906 was  het getal 11 wat niet gebruikt werd.

Dit nummer bracht ongeluk dacht men toen, een getal voor dwazen of een gekkengetal ( 11 letters )

De eigenaar van de auto of motorfiets kreeg op zijn naam een nummerbewijs en een nummerplaat voor het voertuig.

In 1950 kregen we een landelijk kenteken registratie.

Nu terug naar de vraag , wie had de eerste auto in de gemeente Ten Boer ?

Uit het kentekenregister 1906-1950 van de provincie Groningen , de volgende  gegevens :

1906-1910   

1906  juli        A 254       Ernst Hendrik  Sprenger  34 jaar Winneweer

1907  april     A 313       Jan Hofman 19 jaar  landbouwer  Woltersum 

1907   juni     A 341       Meinard Huizinga 31 jaar grofsmid Ten Boer

1907   juni     A 342       Jakob ten Bos 26 jaar machinist / fabrikant 

                                      Garmerwolde                  

1907  aug.    A 373       Hendrik Geuchien Nanninga 43 jaar houthandel

1909  juni     A 554       Abraham de Jonge 29 jaar  grofsmid Woltersum  

1909  okt.     A 585      Jan Koster 35 jaar notaris Ten Boer  

                                    

Wat lezen we hier, de heer Sprenger , eigenaar van de steenfabriek Onderneming te Winneweer, komt in aanmerking als zijnde de eerste autobezitter in Ten Boer.

Ook gezien zijn status en leeftijd. Dit geld ook voor dhr. Naninga.

Notaris Jan Koster koopt in 1909 een Hudson, was dit nu een auto of een motor?  Gezien zijn leeftijd en status moet dit  wel een auto zijn , maar het  automerk  Hudson te Detroit ( 1909 – 1957 ) kwam in 1909 met de eerste auto op de Amerikaanse markt. Dat de notaris uit Ten Boer  in 1909 al deze auto kocht  zet ik een vraagteken bij. Wel had je  in die tijd  een Engels motormerk

New-Hudson.

Ik gun Jan Koster een auto  maar ik denk  dat hij in 1909 een motor kocht.

Jan Hofman had met zijn 19 jaar meer de leeftijd voor een motorfiets.

Gegevens van de andere plaatsen in de gemeente Ten Boer:

Garrelsweer            eerste A-kenteken in 1912, A 934.

                                 Klaas Laning, boderijder.

Lellens                     in 1916, A 2010. 

                                 Hessel Jacobus Bos 56 jaar, landbouwer.

Sint Annen               in 1919, A 2932.

                                Renko Bonnema 22 jaar, rijwielhersteller.

Thesinge                in 1915 A 1554.

                               Egge de Jonge 22 jaar, grofsmid.

Ten Post                  in 1914,   A 1368.     

                                 Klaas Bolhuis.

Winneweer             A 2595.   Sophia Rozema wed. van de Vries. 

                                autoverhuur de Vries  ca.1925

In de periode 1906-1910  was het aantal A- kentekenregistratie 7, in de volgende tien jaar, 1910-1920 waren dit er 56.

Totaal voor de gemeente Ten Boer ,1906 -1950,  waren dit 717 stuks.

Het aantal inwoners van  de gemeente Ten Boer bij de volkstelling  

van 1909  4854 mensen en in  1930  waren er dit 5187 .

Nu heeft de gemeente ongeveer 7300 inwoners met een wagenpark

van ongeveer 3500 personenauto’s, 460 bedrijfswagens en 450 motoren.

Wat is nu het antwoord op de vraag wie had de eerst auto in de gemeente ?

Ik ga voor Ernst Hendrik Sprenger  met het A-kenteken 254 , juli 1906.

Wat ik niet weet, was dit nu een auto of een motor met dit nummer.

Bij de Rijksnummerbewijzen  van voor 1906 kwam ik zijn naam niet tegen.

Dit voertuig is dus in 1906 gekocht door hem.

Conclusie van mij is dan ook, dhr.E.H. Sprenger te Winneweer was de eerste in de gemeente Ten Boer met een A-kenteken.

auto-motoren-tractor-merken:

A-254 E.H. Sprenger, 1906 merk onbekend.

A-313 J. Hofman,       1907  merk onbekend.

                                   1921 Stower, verbouwde torpedo tot

                                           binnenbesturing, grijs met zwart, 4 zitplaatsen.

                                   1923 Indian.

                                    jaartal onbekend  een Plymouth.

                                    jaartal ook  onbekend Vauxhall.

A-341 M.Huizinga ,     1907 merk onbekend.

                                    1922  Simplex (zijn adres was toen Siddeburen)

A-342 J. ten Bos,        1907 merk onbekend.

A-373 H.G. Nanninga,1907 merk onbekend 

           (nadien is dit nummer voor, N.V.Nanninga’sHouthandel)

                  1936 Citroen

                  Gevorderd tijdens Erfassungsaktion 9 juni – 14 okt. 1942.

             

              Vordering betreft Citroën bouwjaar 1939.

A- 554 A. de Jong, 1909 merk onbekend.

A-585  J.Koster     1909 Hudson.

                              1921 Studebaker, gesloten, donkerblauw, 5 zitplaatsen.

                              1923 Steyr.

                              1939 Hudson, Erfassungaktion, 10-18 dec. 1942.

                                      Vordering betreft Hudson bouwjaar 1939.

Kijk op google voor de historie van de auto-motormerken en geniet.

EN NU DE OUTSIDER VOOR ZANDVOORT 2020

Hij stond in het museum De Ronkel Kloosterburen.De inventaris is vorig jaar verkocht aan Amerikanen, de reden was geen opvolgers voor het museum. Dit A-nummer was van Menno Michiel Nanninga(1858-1940) te Winneweer, in 1920 kreeg hij dit nummer. Merk van de auto op de foto? In 1921 een Berliet, type Torpedo T-6, open groen, 6 zitplaatsen. Een Delahaye in 1925 en Ford van het bouwjaar 1933 en een REO geen jaartal bekend.

Bronnen: Groninger archief en Groninger kentekens 1906-1950.

Bert Groeninga, juni 2019.