Menu Sluiten

Uit het verslag van burgemeester Obbo Johannes Scherphuis, blz. 7-14. 27 september-9 october 1944.

Uitgelicht vier namen die genoemd worden in het verslag van vrijdag 29 september 1944.

“Van Spengler, Hoen, Keiser en Vos”.

Van Spengler dit was Willem Frederik van Spengler, 1878-1958. Hij was burgemeester van Baflo in de periode 1910-1945, in augustus ging hij met pensioen.

Hoen Willem Jan, 1882-1959. Hij was burgemeester in Warffum 1915-1947, ook hij ging met pensioen.

Keiser Reiner Willem, 1903-1967. Burgemeester van Winsum 1941-1946, daarna was hij nog burgemeester in Doesburg en Brummen.

Vos Johannes Gerardus Rijk, 1901-1989. Burgemeester van Eenrum 1939-1944 en 1945-1954. Daarna was hij burgervader in Lienden Gelderland. In de periode 1944-1945 was J.H. Mulder waarnemend burgemeester van Eenrum.

Vervolg van het verslag.

Woensdag 27 September 1944.
Voortgezette evacuatiedrukte. Veel water in Boltjer en Fledderboschpolder waar door het peil van het Damsterdiep zakt. Half 3 vergadering van molest? In hotel van Dijk in Loppersum.
In stroomende regen om 5 uur thuis. Bericht van inkwartiering van 16 militairen (politie) in Ten Post. Huis Veldman (Spiegelberg) en Weduwe Ritsema hiervoor gevorderd. Bericht van Rovers om 300 man aan te wijzen voor werk aan het Eemskanaal. Door den secretaris bereids de eerste groep van 60 man aangewezen uit Ten Post en Winneweer. Verder, dat Winsum 600 militairen zal krijgen, zoodat wij niet naar Keiser en ‘t Gasthuis niet naar hotel Til kan gaan. Wij door Mr.
Vos uitgenoodigd om naar Eenrum te komen.

Donderdag 28 September.
Telefoon uit Eenrum, ook daar 200 militairen, in Baflo 250 en in Kantens ook bezetting.
Wij dus niet naar Vos en onze afvoer naar die gemeenten vastgeloopen. Stedum en Middelstum aangewezen, later bericht; ook daar militairen. Wij even verlegen met de honderden menschen die weg moeten en waarvoor we geen plaats weten. Drenthe is te ver en ‘t heele Hoogeland en ook de veenkoloniën vol militairen.
Om half 12 naar Woltersum ontboden daar 10 Duitschers onder te brengen – perceel Weduwe Beukema. ‘s Middags 10 in Garmerwolde boerderij Weduwe Geertsema.

Vrijdag 29 September.
Voorloopig registratie en afvoer stopgezet; kunnen onze menschen nergens meer kwijt. Boltjer en Fledderboschpolder loopen steeds meer vol. Ook de Klunder -Stuurwolder – en lage polder hebben reeds veel water uit Hunsingo. De Kloostermolenpolder (Dijkshorn) ligt blijkbaar te hoog om met dezen stand van het boezemwater (45 á 50 eenheden AP)succes te hebben.
‘s Middags met B.* en A. En heer Dijkstra naar Baflo, Warffum en Winsum.
Van Spengler, Hoen, Keiser en Vos zullen elk nog 200 menschen plaatsen. Weer 60 man aangewezen voor Maandag -Eemskanaal.

*Bouwina, de vrouw van Scherphuis.

Zaterdag 30 September.
Zeer veel geloop om vrijstelling van W- werk evacuatie en andere. De 300 man die we moesten aanwijzen beperkt tot 180; hiervan aan velen vrijstelling gegeven. 8 militairen bij brug 7. Perceel
Buitenkamp hiervoor aangewezen. Ook 8 bij brug 5, hiervoor perceel Wichers, 9 in Slochteren gevorderd. Overal veel nawerk met het vorderen van huisraad, beddengoed, keuken, eet en drinkgerei. Voor bezetting perceel Wichers dit in Slochteren gevorderd.
Eerst naar Garmerwolde en Overschild en toen met Aal naar den Dam.
Publicatie no. 5

Zondag 1 October.
De kinderen thuis. Tante Jo op bezoek. De Boltjerspolder loopt vol. De Fledderboschpolder ook steeds voller en door de bewooners verlaten. ‘s Nachts een aanval van (een E jager?) op een Duitsch schip bij brug 5 in het Eemskanaal. Naar aanleiding hiervan door Ulrich order gegeven;
1 de militairen van brug 4 moeten in het perceel Wieringa.
2 die van brug 5 kunnen blijven.
3 die van brug 6 in ‘t brughuis en de brugwachter in ‘t perceel Buitenkamp. Door de politie zijn deze dingen geregeld.


Maandag 2 October.
Weer veel geloop om vrijstelling. ‘s Morgens B en W. Een ploeg menschen uit Bedum
(80 personen) graaft in de weg bij Dijkshorn. 8 gaten van elk 5 k. wijd. Water overspoelt: bij de oude Stadsweg de Lageweg, de Waschhuisterweg en de weg naar Woltersum. Bij Toppinga pogingen gedaan om de Boltjerpolder weer te mogen afsluiten. De militaire politie uit Ten Post deelt mede morgen weer te vertrekken. Wat een werk en moeite voor 5 dagen!

Dinsdag 3 October.
De militairen uit Ten Post vertrokken naar Nieuwolda. De Kosters per ziekenauto terug uit Utrecht. ‘s Middags de gemeente doorgefietst, steeds meer woningen worden ontruimd.

Het handschrift van Scherphuis.

Woensdag 4 October.
‘s Morgens met Aal vertrokken naar Leens, Eenrum en Warffum. In Leens gegeten en kwartier besproken bij W en A. In Eenrum bij (k2?) Vos vriendelijk ontvangen en uitgenoodigd daar te komen. Ook de Klink ‘s bezocht, daar waren 20 militairen ingekwartierd. En Warffum ‘t huis Welt? bezocht, onze lui daar druk aan ‘t schoonmaken. Bij Hoen ‘t huis bekeken, wel plaats, maar Hoen en hun beiden patiënt. Om 6 uur terug, bezoek van Roelfje en Karst.

Donderdag 5 October.
Bij den Secretaris Gemeente machtiging gevraagd om het huis Spiegelberg te vorderen voor van Dijken en Smedes. Is verleend. Steeds verder gaande uittocht van ingezetenen. Zie ‘t rapport van ‘t evacuatiebureau. Steeds meer verzoeken van vrijstellingen van O.T. ‘s Middags met Toppinga de gemeente door. Weer aangedrongen om de Boltjerpolder te mogen sluiten.

Vrijdag 6 October.
S’ Morgens zeer druk en steeds tegenstrijdige berichten. Bezoek van Steenbergen, Jongsma en
2 O.Ters over weermachtswerk voor Steenbergen en Reinders. Astrid overreden.
‘s Middags naar Appingedam, daar meer dan vol met militairen en arbeidsmannen. Bij alle burgers veel ingekwartierd. De toestand daar zeer verward. Menschen uit Winschoten 24 uur onderweg om Appingedam te bereiken en ‘t Zaterdags weer 12 uur onderweg om Haren te bereiken.
Moeilijkheden met de Ober leutenant over vrijlating van Harm Doff en Zijlema.

Zaterdag 7 October.
Harm Doff en Zijlema weer aan ‘t werk. Om half 2 door Knoop ingelicht dat de griffier Teerling heeft gezegd dat de inundatie aan het Noordelijk deel der gemeente niet doorgaat en dat Duurswold zeer waarschijnlijk onder water komt. De heer Westers bevestigdeeven later deze mededeeling en gaf toestemming de dijken bij Thesinge en Stedumermaar te sluiten.
Publicatie 6.
Boodschappen naar Schutter en R. Oudman.

Zondag 8 October.
Door de griffier gemachtigd te publiceren dat het land ten zuiden van het Eemskanaal zal worden verdronken. Meerten en Katie op bezoek. De weg naar Woltersum nu totaal onbegaanbaar.
Verzoek van de arbeiders uit Ten Post om aflossing.

Maandag 9 October.
Zeer druk op ‘t spreekuur en ‘t evacuatiebureau door aangekondigde evacuatie van het Zuiden. Ook de wethouders ontboden. ‘s Middags vergadering BenW met Huisman- Koopman Overschild. Fokkers, P. Smith zn en Siebenga- Luddeweer Blokum, Bouwman, Hilbrands, Wieringa Garmerwolde om te trachten de aardappeloogst uit ‘t Lageland te redden. Besloten om 200 arbeiders en de kinderen der hoogste klassen van de scholen van Garmerwolde, Woltersum en Ten Post te gelasten vanaf Woensdag te helpen rooien. ‘s Boodschap van O.T. dat de groep Woltersum Dinsdagmorgen om 7 uur bij O.H. brug moet komen graven. Tot 8 uur Dijk, Oosterhuis en Blink rond geweest om de lastgevingen te bezorgen. ‘s Avonds zeer veel opposanten bij de deur. Tevergeefs getracht de dijken van de Fledderbosch en Boltjerspolder te mogen afsluiten.
‘s Avonds naar Willemsen om ze onderdak aan te bieden.

Overzicht;

De pagina’s 1-6, 20-25 september 1944 van dit verslag zijn te vinden op 16 januari jl. op deze site.

Donderdag 30 januari de volgende pagina’s.

reactie van Annie;

 Bij 21 september 1944 is sprake van een overleg op het provinciehuis. Ik denk dat Haargaard moet zijn Staargaard, de commissaris van de koninging/provincie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Christiaan_Frederik_Staargaard

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Het modereren van reacties is ingeschakeld. Het kan even duren voordat je reactie wordt weergegeven.