“80 jaar na dato”
Roelof Martinus Woldring.
Net als het gemeentehuis van Ten Boer speelde ook het gemeentehuis van Leens een rol in het plaatselijke verzet en net als in Ten Boer, waar gemeentesecretaris Klaas Dijkstra de drijvende kracht was, speelde ook in Leens de gemeentesecretaris een belangrijke rol.
Deze gemeentesecretaris van de gemeente Leens, Roelof Martinus Woldring, was afkomstig uit Ten Boer. Hij werd in het jaar 1900 geboren in Woltersum, maar de familie Woldring verhuisde al snel daarna naar Ten Boer, waar ze aan de Stadsweg 41, naast het gemeentehuis van Ten Boer gingen wonen. Vader Hendrik werkte ook bij de gemeente, hij was gemeente-ontvanger, de financieel directeur van de gemeente.
Roelof had een jongere broer Klaas, maar de meeste, wat oudere, mensen uit Ten Boer zullen vooral zijn jongere zus Martha kennen. Vader Hendrik was één van de oprichters van de plaatselijke muziekvereniging en dirigent van een koor. De liefde voor de muziek heeft hij doorgegeven aan dochter Martha die in Ten Boer en omstreken een bekende pianolerares was en een grote stimulans voor het muziekleven in Ten Boer. Ze had een eigen stichting, de Martha Woldring Stichting, die een bekend solistenconcours organiseerde, ze schreef muziek bij revue’s en gaf jarenlang muziekles aan tientallen leerlingen. Ze bleef na het overlijden van haar ouders wonen aan de Stadweg 41 en overleed in 1996. Op de zijkant van het huis is nog steeds een kunstwerkje met muzieknoten te zien.
Roelof vertrok uit Ten Boer. Hij werd in 1920 gemeente-ambtenaar op de secretarie in Leens. Hij trouwde 1935 met Martha Kremer, de dochter van gemeentesecretaris Kremer van Leens en ze gingen wonen in Wehe den Hoorn. In datzelfde jaar volgde hij zijn schoonvader op en werd gemeentesecretaris en gemeenteontvanger van de gemeente Leens.
Oude gemeentehuis van de gemeente Leens in Wehe-den Hoorn. Gebouwd in 1909. Was oorspronkelijk witgepleisterd en had een torentje aan de zijde van de straathoek. Ook had het oorspronkelijk twee dakkapellen en de opstekende rand aan rechterzijde was hoger. In 1937 kreeg het gemeentehuis haar huidige aanzien. Het gebouw werd toen onthuld op de huwelijksdag van prinses Juliana en prins Bernhard (7 januari). Onder de klok hangt een herdenkingsplaquette ter herinnering hieraan. (bron: wikipedia)
bron: beeldbank Groningen / Wehe den Hoorn.
Anders dan in Ten Boer krijg de gemeente Leens in 1942 te maken met een vervanging van hun burgemeester. NSB-burgemeester Jacob Pesman kwam aan het hoofd van de gemeente te staan en dat zal de activiteiten voor het verzet ongetwijfeld hebben bemoeilijkt. Volgens zijn systeemkaart bij het OVCG leverde Woldring persoonskaarten en opende hij alle post en gaf interessante informatie door aan het verzet. Dat laatste, het openen en beoordelen van de binnenkomende post, behoorde tot de reguliere werkzaamheden van de secretaris en kon zonder veel problemen gedaan worden. Maar er lagen ook wapens verstopt in het gemeentehuis, onder de vloer en, net als in Ten Boer, op zolder.
Op nieuwjaarsdag 1945 wordt door de SD een inval in het gemeentehuis gedaan en worden inderdaad wapens gevonden, waaronder een antiek geweer uit de Napoleontishe tijd. Drie mannen worden de volgende dag gearresteerd: gemeentesecretaris Woldring, wachtmeester van de marechaussee J van Kalker en medewerker gemeentewerken Hendrik Koning. Ze worden eerst naar het politiebureau in Zoutkamp gebracht, waar Woldring wordt mishandeld door de beruchte landwachter Oomke Bouman. Daarna worden ze overgebracht naar het Scholtenshuis aan de Grote Markt in Groningen, het hoofdkantoor van de SD in Groningen, en later naar het Huis van Bewaring, dat inmiddels als een soort dependance van het Scholtenshuis fungeert. Woldring wordt ernstig mishandeld door de SD-er Pieter Schaap. Schaap had al een hele “carrière” bij de SD in Amsterdam achter de rug voor hij na Dolle Dinsdag, in september 1944, werd overgeplaatst naar Groningen. Hij was in Amsterdam verantwoordelijk voor de arrestatie van duizenden Joden. In Groningen vermoordde hij eigenhandig tientallen gevangenen. Hij werd na de oorlog veroordeeld tot de doodstraf en geëxecuteerd.
Woldring wordt zo zwaar mishandeld dat zijn gehoor blijvend beschadigd raakt. Op 8 januari worden de drie overgebracht naar kamp Mühlenweg in Wilhelmshaven, waar Koning op 3 februari overlijdt aan buikvliesontsteking. Woldring wordt nog doorgeplaatst naar kamp Egestorf bij Hannover. Volgens zijn OVCG-kaart komt hij “goed” terug uit gevangenschap.
bron: ovcg.
In tegenstelling tot in Ten Boer is in Leens meteen duidelijk wie de mannen verraden heeft.
Ite de Vries uit Warfhuizen is landarbeider, maar aan het eind van de oorlog ook bewaker van het gemeentehuis Hij heeft er tot tweemaal toe bij de landwacht op aangedrongen onderzoek te doen naar de verborgen wapens. Tijdens het verhoor voor het Bijzonder Gerechtshof na de oorlog beweert hij dat hij zijn mond voorbij had gepraat, maar zowel zijn collega-bewaker als de landwachters die optraden als getuige spreken dat tegen.
Woldring getuigde in het proces tegen De Vries dat hij niet geloofde dat De Vries zijn mond voorbij had gepraat, maar dat hij bewust Woldring had genoemd. De Vries had namelijk een akkefietje gehad met Woldring: hij beschuldige Woldring ervan dat hij hem had benadeeld bij een aanvraag om ondersteuning van het “armbestuur” (de “bedeling”).
Uit de verschillende getuigenissen tijdens het proces bleek ook, dat de drie gearresteerde mannen helemaal niet op de hoogte waren van de verborgen wapens. Dat maakt de lezing van Woldring, het verraad als een wraakactie van De Vries, wel heel waarschijnlijk. Die mening deelt het Bijzonder Gerechtshof blijkbaar ook, want De Vries wordt veroordeeld tot 8 jaar R.W.I. (Rijkswerkinrichting) en levenslange ontzegging uit de kiesrechten.
Woldring zou gemeentesecretaris van de gemeente Leens blijven tot zijn dood in 1964. Hij en zijn vrouw Martha liggen begraven in Wehe-den Hoorn. In Wehe is een straat naar hem genoemd.
Eerder gepubliceerde portretten 2025:
Cohen Rosetta, 29 januari.
Boerma Egbert, 11 maart.
Borg van der Reinder, 14 maart.
Deelman Johannes, 27 februari.
Dijk Jan, 27 februari.
Dreise Klaas, 27 februari.
Elsinga Tjeerd,19 februari.
Hasselt Hartog van 29 januari.
Heys Hendrik, 12 maart.
Iddekingen Alko van, 22 januari.
Kwant Theda en Jan, 15 januari.
Medema Kornelis Willem, 5 februari.
Mulder Harm, 12 februari.
Noorman Berend Harmen, 4 maart.
Reddingius Grietje, 6 maart.
Sundermeyer Cornelis, 18 maart.
Sybenga Auke Anton, 5 maart.
Zeldenrust Nanning, 26 februari.