Menu Sluiten

Vervolg bevrijding Ten Boer 17 april 1945. Het verslag van burgemeester Scherphuis.

De Moffen zich bevinden aangegeven? Aangewezen?

De Canadeezen waren de eetkamers binnen gedrongen door de triplexplaat die
de ruit verving weg te drukken.
Na eenigen tijd kwam ook de familie uit den kelder, we kleeden ons aan
en tooiden ons met oranje.
De Canadeezen hadden het perceel van Klinkhamer met vlammenwerpers in den
brand gestoken, de moffen werden gedood of gevangen genomen.
Toen het veilig was heb ik de spuit die bij Dijksma stond in bedrijf doen stellen.

De huizen Klinkhamer, Meijer, ‘t brugwachtershuis en ‘t huis Broos brandden uit, ‘t huis Teune, dat reeds brandde kon behouden blijven.

Aal met den Canadeezen captain naar Huisman om daar een vertrek
voor hem te vorderen. De Huismans zaten voor hem te vorderen. De Huismans zaten
met buren en evacuees nog in den kelder en wisten niet dat we vrij waren.

Zenuwachtig, doodgelukkig maar ontdaan kwam het gezelschap boven om
onze felicitaties in ontvangst te nemen. Op verzoek van den commandanten bij Huisman,
Van de Deijl en Ds. Adema, de dokter en de predikant bij Dr. Van de Meer en de bataljons commandant Colonel Kennedy bij ons. Grooter en spontaner feest is in Ten Boer nooit gevierd. Tank na tank, wagen na wagen rolde binnen, het kamp groenland van S. Swieringa was in een ommezien in een complete legerplaats veranderd. Overal vlaggen, oranje, gejubel!
Op ‘t gemeentehuis alle beschikbare ruimte afgestaan aan de staf. Moeder en juffrouw Willemsen hebben eieren gekookt voor de Canadeezen, middagts voor de brandweer díe thuís niets kregen,
de vrouwen waren foetsie. De heeren hebben bij ons in de salon gegeten, ‘ t was fijn!
In ‘t noodziekenhuis werden de doode en gewonde Duitschers gebracht, alles liep uitstekend,
de Canadeezen hadden geen verliezen.

‘s Avonds van 6 en half -8 voor ‘t gemeentehuis concert van de Canadeesche Hooglanders.
In één woord schitterend. Frouwe* was inmiddels thuis gekomen uit Groningen. Alles wel.
Moeder, Frouwe, Aal en ik waren door den kolonel in zijn reiswagen genoodigd om van daar het concert te zien en te hooren. Om nooit te vergeten. We werden royaal getrakteerd, zoodat we
vroolijk huiswaarts gingen. Drie dagen heeft de kolonel bij ons vertoefd, toen moest hij naar Duitschland. Hij vertelde onze gastvrijheid zeer te appreciëren, dit was voor ‘t eerst na 5 jaar dat hij bij een familie thuiskwam. ‘t Zelfde verhaal had hij eerder in Assen ook verteld bleek ons later.
Tegen het einde van de gevechten werd de heer H. Meijer hoofd der school doodelijk getroffen.
Woensdag ‘s werd het feest voortgezet. Tal van menschen uit nog niet bevrijde dorpen kwamen hier in Ten Boer één dag vrijheid genieten. Verzoeken aan den commandant om ook Stedum

Frouwe, Aaltje oudste dochter geboren 1917.

Onze gewone evacuées, de Willemsen’ s.
J. Nieuwenhuis plus vrouw en 2 kinderen. A. Van Dam plus vrouw en 3 kinderen.
M? Luursema plus vrouw en 3 kinderen. Mevrouw Froling en 1 kind. B. Wildeman, van Julsingha, de Vries amb? plus vrouw en 1 kind. Labout H.B.S. en vrouw.
Klaassens plus vrouw en mejuffrouw van Tiel (Venlo) H. Wiersum, E.T. Wiersum plus vrouw en 1 kind. Mevrouw O. Luursema plus 1 kind.
Dit alles konden we niet bergen zoodat de heer en mevrouw Labout bij Koster, de heer en mevrouw Klaassens bij Ritsema logeerden, maar hier woensdag waren.
De volgenden dag kwamen hier A. De Grooth en Nel waarvoor we onze slaapkamer inruimden.
Op mijn verzoek zijn toen enkelen die in Groningen familie hadden doorgereisd.
Dinsdag 24 april hebben Grietje uit Appingedam en onze Griet voor de vluchtelingen en passanten pannekoek gebakken, wel

voor 80 á 90 personen. Woensdag 25 April
was de toevloed zoo groot, dat we moesten betrekken van de centrale keuken.
Toen de stroom van vluchtelingen, wel 3000 personen, zich over onze gemeente verspreidde, werd op meerdere plaatsen centraal gekookt. Behalve in Winneweer, in Overschild en Woltersum ook hier bij Kloosterhuis. Aal en Snijders, de kok van den arbeidsdienst hadden hier de leiding.
Ik heb een paar kleine melkbussen geleend en toen haalde Willemsen pap en snert van Kloosterhuis. Ieder werkte mee, melk was er in overvloed en uit een in het Eemskanaal op de moffen verouerde schuit werd van alles betrokken, blikvleesch, koffie, gortmout, havermout, bloem, kaas, ja zelfs champagne.
Honderden menschen werden ‘s middags en ‘s avonds bij Kloosterhuis gespijzigd; dit duurde wel 10 dagen lang. Eerst toen Delfzijl viel, op 1 Mei was Appingedam veilig, maar ook toen mochten de menschen

nog niet terug. Aal kwam slechts weinig thuis, overdag hard werken, ‘s avonds nog harder dansen.
Op zondagmorgen 29 april werd in ons huis Annechien Wilhelmina Bouwman de Grooth geboren.
Zaterdag 28 April hebben we Bouwiens jaardag samen leuk gevierd, met veel hartelijkheid en cadeaux van de logé s. Avonds werd Nel wat hangerig, om 4 uur ‘s nachts werd Bouwien gewaarschuwd, ik om dokter en baker en toen de gasten wakker werden was alles o.k.
‘t Was razend druk toen, je was geen baas in je eigen huis, maar ‘t was gezellig en iedereen werkte mee. Meerten? en Anne brandhout hakken van de luiken van de schepen, waarvan de stukken de tuin bedekken, melk halen, boter eieren -van alles.
Brood werd hier zonder bon verkocht, de gasten waren meest gevlucht zonder iets mee te kunnen nemen. De bakkers

kon ik bevoorraden uit het moffenschip.
Op 3 mei mochten veel Damsters terug en werden we de gasten meest kwijt. In het dorp werd door Ten Boer en Canada verbroedering gevierd, ‘s avonds bios en dansen.
Ons noodziekenhuis werd in beslag genomen door de Canadeezen, onze patiënten naar ‘t Academisch Ziekenhuis in Groningen vervoerd. Later werd ook de Openbare Lagere school gevoegd bij de andere gebouwen in gebruik bij de Canadeezen, namelijk de Bijzondere school, de huizen Wigbolt, Rozemarie en Wiersma, ‘t Café van Kloosterhuis (grootendeels) de winkels van Slagter en Rozema en een deel van de boerderij van de weduwe Blokzijl. Later kwam hierbij nog de boerderij van J. Oosterhof als cantine in gebruik.
In de gereformeerde kleuterschool werden direct na de bevrijding de NSBers veilig gesteld.
Toen in October onze Canadeesche vrienden vertrokken werden de gebouwen vrijgegeven, behalve de huizen Wigbold, Rozemarie en Oosterhof waarin nog tot begin

December een groep Amerikanen was gehuisvest, belast met het opgraven en vervoeren naar Maastricht van de lijken van gevallen Canarikaansche vliegers.
Daags voor het vertrek der Canadeezen brandde het huis van Wiersma gedeeltelijk af. Later werden nog 2 vertrekken in de boerderij Oosterhof de dupe van onvoorzichtigheid van de NSB knechten van de Amerikanen.
Zoo is nu, December 1945 Ten Boer weer teruggevallen in z’n gewone rust.
Tusschen de Amerikanen en de burgerij is nooit veel contact geweest, tusschen de Canadeezen en de burgerij zooveel meer !

O. Scherphuis.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *