Het laatste deel in de serie van deze berichten.
De Nationale Herdenking is direct na de Twee Wereldoorlog ontstaan en was aanvankelijk een particulier initiatief. De eerste Nationale Dodenherdenking vond plaats in het Olympisch Station in Amsterdam op 31 augustus 1945, de verjaardag van koningin Wilhelmina. In 1946 werd dit herhaald op 4 mei.
In 1946 nam de Commissie Nationale Herdenking, die voortkwam uit het verzet, daarin het voortouw. Deze commissie stelde ook richtlijnen op voor de lokale herdenkingen. Voorafgaand aan de stille tochten en de twee minuten stilte om acht uur ’s avonds werd vanaf 1947 ‘s middags een herdenkingsbijeenkomst met een cultureel en internationaal karakter gehouden in de Ridderzaal op het Binnenhof in Den Haag. Hiervoor werd ook het Corps Diplomatique uitgenodigd.
In eerste instantie werden alleen de in de Tweede Wereldoorlog omgekomen Nederlandse militairen en verzetsstrijders herdacht. Het initiatief hiertoe werd genomen door Jan Drop (1907-1993) uit Den Haag, wiens vader en broer in de oorlog werden gedood. Drop en zijn vrouw Gré hielpen Joden aan onderduikadressen en ontvingen hiervoor de Yad Vashem-onderscheiding. De eerste herdenking werd op 4 mei 1946 gehouden.
bron: Winschoter courant, 01-05-1945.
bron: Nieuw Provinciale Groninger courant, 3 mei 1945.
bron: Trouw, 04-05-1945.
bron: Nieuw Provinciale Groninger courant, 05-05-1945.
Woorden uit de bezettingstijd.
Winterhulp.
Liefdadigheidsorganisatie van Duitse makelij, dus vooral opgezet mer propagandistische bedoelingen . Nadat de eerste collecte (najaar 1940) nog f. 520.000 had opgeleverd, zakten animo en opbrengst al snel. Het devies luidde “Zelfs de knopen van mijn gulp zijn nog te goed voor Winterhulp!”
Worteltje boven.
Voorzichtig alternatief voor Oranje boven, al snel spottend aangeheven door NSB’ ers om de meerderheid van koningsgezinde landgenoten belachelijk te maken.
Zuiveringen.
De naoorlogse poging om alle instanties, vakgroepen en bedrijfstakken te ontdoen van collaborateurs. Met de beste bedoelingen, maar vaak op basis van willekeur en te weinig kennis van ieders oorlogsgedragingen.
bron:
foto is gemaakt door Emmy Andriesse. / Collectie Prentenkabinet Rijksuniversiteit Leiden.
bronnen:
Delpher, wikipedia en Henk van Gelder / NRC, 29april 1995.