Project Straatnamen

Van oudsher kende de gemeente, behoudens enige uitzonderingen, geen officiële straatnamen. Op de bekende kaarten van 1823 komen namen voor als Heerenweg (Stadsweg) en Trekweg (nu Rijksweg). Elk dorp had een vaste letter en de huizen waren genummerd vanaf 1, 2, 3 etc. De letter A stond voor het dorp Ten Boer, B voor Sint Annen, C voor Thesinge, D voor Garmerwolde, E voor Woltersum, F voor Wittewierum, G voor Ten Post, Lellens en Winneweer. Een voorbeeld: het tegenwoordige gemeentehuis op Hendrik Westerstraat 24 stond bekend als A 175. Incidenteel zijn door de gemeenteraad officiële staatnamen vastgesteld, zoals in 1939 voor straten in het centrum van Ten Boer en enkele buitenwegen en in 1951 voor het Hendrik Ridderplein in Thesinge.

In 1953 is het lettersysteem afgeschaft en kregen alle straten en wegen in de gemeente een officiële naam en zijn alle huizen omgenummerd. Voor de namen heeft de gemeente zich laten adviseren door de Dorpsbelangenverenigingen en particulieren, zoals mevr. E.J. Huizinga-Onnekes. Niet alle inwoners stelden de nieuwe namen op prijs; zo kwam er een hevig protest van de bewoners van Lutjewolde, die verder moesten met de naam Schultingaweg. Later speelden ambtelijke adviezen een rol of gaf de mening van de burgemeester de doorslag. Met name burgemeester Molendijk trad meermalen dwingend op in deze. Vanaf 1991 is de advisering opgedragen aan de Cultuur- Historische Werkgroep, CHW (tegenwoordig CHVTB), maar ook anderen worden als het zo uitkomt gehoord, zoals dorpsverenigingen, de Handelsvereniging en omwonenden.

Nieuwe straten

Voor de namen van nieuwe straten wordt veelal aansluiting gezocht bij de bestaande namen. Bij grotere uitbreidingen streeft men naar een overkoepelend thema. Zo hebben de de straten in de wijk Kloostermolen (1972) als overkoepelend thema weide- en watervogels. In de Hamwijk (1983) en Emmerwolde (1992) zijn de straten voorzien van historische geografische namen. Bij het Centrumplan (2003) zijn handelsbegrippen gebruikt en in Dijkshorn (2005) zijn de straten genoemd naar schilders van de Ploegvereniging.

Bij het benoemen van nog levende personen en/of families was het gebruikelijk om te informeren naar eventuele bezwaren, bijvoorbeeld:

• 1953: Luddestraat Thesinge (bij familie Havinga);
• 1969: Jan Zijlstraat Ten Post (bij dhr. Zijl die het “als een grote eer!”beschouwde);
• 1974: Swierengapad (bij het destijds oudste in leven zijnde lid van de familie).

Ook zijn van diverse organisaties en instellingen verzoeken ontvangen om bij nieuwe straatnamen te denken aan personen die voor die instellingen van belang zijn geweest: 1962 Koninklijke Nederl. Vereniging ‘Onze Vloot’ voor Admiraal Helfrich; 2005 Esperanto Nederland voor de ontwerper van die taal, Zamenhoff.

Hoe gingen wij te werk?

We hebben ons beziggehouden met de herkomst van de straatnamen binnen de gemeente Ten Boer. In eerste instantie is uitgegaan van de door mevr. J. Arkema-de Blécourt opgestelde lijst en omschrijvingen. Vervolgens is in bijeenkomsten van de CHVTB het concept meermalen besproken en aangevuld. Vanaf het begin is gekozen voor beknopte en eenduidige omschrijvingen. Oorspronkelijk was het de bedoeling om tot een uitgave in druk te komen, maar de plaatsing op de website www.vrouger.nl is toegankelijker. De omschrijving van de vogelnamen is ontleend aan de website www.vogelbescherming.nl.

De CHVTB houdt zich aanbevolen voor commentaar, aanvullingen, correcties e.d.